Granit, öncelikle kuvars, feldispat, mikaş, amfiboller ve ek minerallerin karışımından oluşan bir kayadır. Ek minerallerin bolluğu ve değişik varyasyonları granit tezgahlarında görülen çok sayıda farklı renklerin ve dokuların oluşmasını sağlamaktadır. Genel olarak, granit %10-%50 aralığında kuvars (tipik olarak yarı saydam beyaz renk), %65-%90 aralığında feldispat (tipik olarak pembemsi veya beyaz renk) içeren bir plütonik kayadır.
Granit müdahale ile ortaya çıkan bir kayaçtır ve bu nedenle erimiş kayaçların soğuması sırasında oluşması anlamına gelir. Genel olarak, erimiş kaya daha yavaş soğurken, 5 santimden daha büyük özel durumlarda K-Feldspat mega kremleri ile daha büyük mineral kristalleri oluşmaktadır. Granit oluşumu sırasında kayayı eritmek için yeterli ısıyı elde etmek için kaya ve tortunun kilometrelerce altına gömülmektedir.
Bugün gördüğümüz granit yüzeye yakın yerde bulunmaktadır. Erozyon yoluyla üstteki tortunun dökülmesi yoluyla yukarı doğru kaldırılmıştır. Yüksek basınç ve sıcaklıktan atmosferik sıcaklığa ve basınca bu geçiş granitin biraz genişlemesine ve çatlamasına neden olabilmektedir. Bu durum, sıcaklıkta yaşanan mevsimsel değişikliklere ek olarak tezgahlarda kullanmak için zayıflamış granitlerle buluşulmasını sağlamaktadır.
İçindekiler;
- En İyi Bilinen Volkanik Kaya
- Mineraloji
- Oluşum
- Jeokimyasal Kökenler
- Granitleşme Aşaması
- Ticari Endüstri
- Kullanım Alanları
Granit – En İyi Bilinen Volkanik Kaya
Granit en çok bilinen kayaçlardan birisidir. Birçok insan graniti tanır çünkü dünya yüzeyinde bulunan en yaygın magmatik kayadır ve granit günlük hayatta karşılaştığımız birçok nesnenin yapımında kullanılmaktadır. Bunlar arasında tezgahlar, yer döşemeleri, parke taşı, bordür, merdiven basamakları, bina kaplamaları ve mezarlık anıtları yer almaktadır. Granit özellikle bir şehirde yaşıyorsanız sık sık karşınıza çıkabilen bir taştır.
Granit aynı zamanda dünyaca ünlü birçok doğal oluşumun bir parçasıdır. Bunlar arasında Stone Dağı, Yosemite Vadisi, Rushmore Dağı, Pikes Zirvesi, Beyaz Dağlar gibi önemli yerler bulunmaktadır.
Granit – Mineraloji
Granit, QAPF diyagramına göre kaba taneli plütonik kayaç olarak sınıflandırılmaktadır. Bununla birlikte diyagramın A-Q-P yarısında kuvars, alkali feldispat (ortoklaz, sanidin ve mikroklin) ve plajıyoklaz feldispat yüzdesine göre adlandırılmaktadır.
Gerçek granit (modern petrolojik konvansiyona göre) hem plajıyoklaz hem de akali fedispatlar içermektedir. Bir granitoid plajıyoklastandan neredeyse tamamen yoksun olduğunda kayaya alkali feldispat granit denmektedir. Bir granitoid %10’dan daha az ortoklaz içerdiğinde buna tonalit (tonikit) denmektedir ve piroksen ile amfibol tonalitlerde oldukça yaygındır.
Granit – Oluşum
Hem kuskovit hem de biyotit mika içeren bir giranit, ikili veya iki mika granit olarak adlandırılmaktadır. İki mika granit tipik olarak potasyum açısından yüksek ve plajiyoklas açısından düşüktür. Bunlar genellikle S tipi granitleri veya A tipi granitleri oluşturmaktadırlar.
Granit felsik bir bileşime sahiptir ve dünyanın ultramafik antik ihtişamli tarihinin aksine son jeolojik zamanda yaygın olmaya başlamıştır. Felsik kayaçlar, mafik ve ultramafik kayalardan daha az yoğunlaşmaktadırlar. Bu nedenle batmaktan kaçınmaya meyillidirler. Oysa bazaltik ve gabroik kayaçlar kıtasal kratonların granitik kayalarının altındaki mantoya girmektedirler. Bununla birlikte, granit kayaçlar tüm kara kıtalarının tabanını oluşturmaktadırlar.
Granit – Jeokimyasal Kökenler
Granitoidler ötektik bir noktada veya yakınında (veya bir kotektik eğri üzerindeki minimum sıcaklıkta) bileşimlere sahip olan mangalardan kritalize olmaktadırlar. Magmalar, ateşli farklılaşmadan ötürü ötektiklere doğru evrim geçirmektedirler çünkü bunlar düşük dereceli kısmi erime derecesini temsil etmektedirler. Fraksiyonel kristallendirme, demir, magnezyum, titanyum, kalsiyum ve sodyumda bir eriyiğin azaltılmasını sağlamaktadır. Böylece potasyum ve silisyum içerisindeki eriyik, granitin belirleyici bileşenlerinden ikisi oluşturan alkali feldispat (potasyum bakımından zengin) ve kuvars bakımından zenginleşmektedir.
Granit – Granitleşme Aşaması
Granitleşme hareket eden bir cephede gerçekleşmektedir. Metamorfik ısı ile granit üretimi oldukça zordur ancak bazı amfibolit ve granülit arazilerde meydana geldiği gözlenmiştir. Leucosome ve melanosome dokularının bulunduğu durumlar dışında metamorfizma erimesi yoluyla veya in-situ granitleşmeyi tanımlamak oldukça zordur.
Granit – Ticari Endüstri
Granit kelimesi, yapısal ve dekoratif kullanım için kesme taş satan veya satın alan kişiler tarafından kullanılmaktadır. Bu tür granitler, tezgahlar, yer döşemeleri, kaplamalar, bina cepheleri, anıtlar ve diğer birçok ürünün yapımında kullanılmaktadır.
Ticari taş endüstrisinde bir granit, mermerden daha sert olan tanelere sahip taşlar için kullanılmaktadır. Bu tanıma göre gabro, bazalt, pegmatit, şist, gnays, siyenit, diyabaz, diyorit ve diğer pek çok kaya granit olarak adlandırılmaktadır.
Granit – Kullanım Alanları
Granit çoğunlukla bir “boyut taşı” olarak işlenmektedir. Boyut taşı, belirli uzunluk, genişlik ve kalınlıktaki bloklara veya levhalara kesilmiş doğal bir kaya malzemesidir. Granit, aşınmaya karşı koymak için yeterince serttir, hava koşullarına karşı koyabilecek kadar dayanıklıdır ve parlak bir cilayı kabul edebilmektedir. Bu özellikler onu çok istenen ve kullanılan bir boyut taşı yapmaktadır.
Granit, iç ve dış uygulamalarda binlerce yıldır kullanılmaktadır. Kaba kesim ve cilalanmış granit, binalar, köprüler, kaldırımlar, anıtlar ve diğer birçok dış projenin önemli bir parçasıdır. İç mekanlar, cilalı granit plakalar ve fayanslar tezgahlarda, karo zeminlerde, merdiven basamaklarında ve diğer birçok pratik ve dekoratif özelliklerde granit kullanımını görmek mümkündür.
Yüksek fiyat genellikle bir inşaat malzemesinin popülaritesini azaltmaktadır. Granit çoğu projede insan yapımı malzemelerden biraz daha maliyetli olabilmektedir. Bununla birlikte, granit sıkça seçilen bir taş olmuştur çünkü zarafet, dayanıklılık ve kalıcı kalite izlenimleri üretmek için kullanılan prestijli bir malzemedir.
Granit ayrıca kırılmış bir taş veya bileşen olarak da kullanılmaktadır. Bu formda, şantiyelerde temel olarak, yol yapımında, demir yollarında, temellerde ve kırma taşların dolgu olarak faydalı olduğu alanlarda granit kullanıldığını görmek mümkündür.
Eğer Granit ürünlerimiz hakkında bilgi almak isterseniz tıklayabilirsiniz.